კიბერუსაფრთხოება

Վնասակար կոդերի տարածման ձևերն են՝ ծովահեն ծրագրային հավելվածների օգտագործումը։ Ֆայլերի ներբեռնում ոչ պաշտոնական աղբյուրներից։ Անցնել դեպի անհայտ ծագման հղումներ:

• Օգտագործե՜լ ուժեղ և եզակի գաղտնաբառեր։
• Ավելացնե՜լ 2-գործոնով նույնականացում (2 FA) ։
• Անընդհատ թարմացնել ծրագրաշարը։
• Իմացե՜ք, թե ում եք ավելացնում որպես ընկերներ։
• Կառավարել ձեր գաղտնիության կարգավորումները, որպեսզի ձեր անձնական տվյալները հրապարակայնորեն չտարածվեն։
• Զերծ մնացեք գտնվելու վայրով կիսվելուց։
• Զերծ մնացե՜ք այլ կայքեր մուտք գործելու համար ձեր սոցիալական պրոֆիլներն օգտագործելուց և այլ հավելվածներին ձեր հաշիվները մուտք գործելուց։
• Զգուշացե՜ք կասկածելի հղումներից։
• Փակե՜ք այն հաշիվները, որոնք չեք օգտագործում:

Ապահով գաղտնաբառը պե՜տք է բաղկացած լինի 12 կամ ավելի նիշից, որն իր հերթին պե՜տք է պարունակի փոքր և մեծատառ տառեր, թվեր և տարբեր նշաններ: Կարևոր է, որ դուք ունենաք տարբեր գաղտնաբառեր տարբեր հաշիվների համար: Խուսափե՜ք հեշտ կռահելի գաղտնաբառերից և պարբերաբար փոխե՜ք դրանք:

Ֆիշինգը սոցիալական ինժեներիայի ձև է, որտեղ կիբերհանցագործները փորձում են անձնական տեղեկատվություն ստանալ զանգվածային հղումներ կամ չարամիտ ծրագրեր ուղարկելով: Ֆիշինգը սոցիալական ինժեներիայի ամենատարածված մեթոդն է, քանի որ մարդու հոգեբանական մանիպուլյացիան և տեղեկատվության կորզումը շատ ավելի հեշտ է, քան բարդ սցենարներ և ներթափանցող համակարգեր գրելը:

Կիբեր հիգիենան սովորությունների և միջոցառումների մի շարք է, որոնք օգտագործվում են անհատների և կազմակերպությունների կողմից՝ ապահովելու համակարգչային համակարգերի, սարքերի, ցանցերի, առցանց գործունեության անվտանգությունը և կիբեր վտանգները նվազագույնի հասցնելու համար:

Ժամանակակից կյանքում թվային տեխնոլոգիան մեր առօրյայի անփոփոխ մասն է, և հասարակությունն օրեցօր ավելի ու ավելի է կախվածության մեջ մտնում՝ էլեկտրոնային եղանակով բիզնես վարելով տարբեր պորտալների միջոցով, կոմունալ վճարումներ առցանց վճարելովև այլն:

Այս միտումների աճի հետ մեկտեղ ավելանում են նաև մեր տեղեկատվությունը կորցնելու վտանգները, որոնց մասին մենք նախկինում չենք էլ մտածել: Ուստի կարևոր է հետևել կիբեր հիգիենային, առցանց վարքագծի կանոններին, որպեսզի կարողանանք պաշտպանել մեր անձնական տվյալները և ինքներս մեզ կիբերհանցագործներից:

Վնասակար ծրագրերից պաշտպանվելու համար համոզվեք, որ տեղադրել եք հակավիրուս և պարբերաբար սկանավորել ձեր համակարգչը։ Մշտապես թարմացնել օպերացիոն համակարգը և ծրագրերը: Կարևոր է ֆայլերը ներբեռնել միայն պաշտոնական աղբյուրներից: Չետևեք անհայտ ծագման հղումներին և օգտագործե՜ք ավտոմատ կամ այլ կրկնօրինակներ:

 Նայե՜ք հասցեին, օրինակ՝ gogle.com, amaz0n.com - այս հասցեները նման են google.com-ին և amazon.com-ին։
 Ստուգե՜ք HTTPS-ը (Անվտանգ տվյալների փոխանցման արձանագրություն, որն օգտագործում է TLS/SSL կոդավորումը) և կողպեքի նշանը դիտարկիչում:
 Ստուգե՜ք հղումը ուղարկողի ինքնությունը, և եթե ուղարկողը հայտնի է, ստուգե՜ք, որ նա իսկապես ուղարկել է ձեզ հղումը։
 Ստուգե՜ք կասկածելի հղումը www.virustotal.com կայքում:

Վնասակար ծրագիր է ցանկացած ծրագիր, որը միտումնավոր նախագծված է էլեկտրոնային սարքերում վնասակար գործողություններ կատարելու համար: Վնասակար կոդ պարունակող ծրագրերի ստեղծման նպատակն է գողանալ օգտատերերի տեղեկատվությունը և վարակել էլեկտրոնային սարքերը։

Եթե ​​դուք զոհ եք դարձել առցանց, ապա՝

Անմիջապես փոխեք ձեր գաղտնաբառերը։

Թարմացրեք ձեր հակավիրուսը և սկանավորեք ձեր սարքը։

Հեռացնել կասկածելի ծրագրերը։

Ընտանիքի անդամների և ընկերների հետ կիսվել վտանգի մասին տեղեկություններով։

Միջադեպի մասին տեղեկատվություն ուղարկել incidents@dga.gov.ge հասցեին։

Դիմե՜լ և հայտնել կիբերհանցագործության մասին ոստիկանություն։

Եթե ​​դուք հղում եք ստանում հայտնի կամ անհայտ անձից կամ կազմակերպությունից, որից հաղորդագրություն չէիք սպասում, ապա անպայման պե՜տք է ստուգե՜ք այդպիսի հղումը։

Նախքան որևէ հղումին անցնելը, որը կարծում եք որ թեթևակի կասկածելի է, անպայման ստուգե՜ք այն, օրինակ՝ www.virustotal.com։

Փորձե՜ք թարմացնել ձեր ծրագրաշարը:

2FA-ն կամ երկգործոն նույնականացումը լրացուցիչ կարգավորում է ձեր հաշիվների անվտանգության համար: 2FA-ի օրինակն այն է, երբ մուտքագրում եք մեկանգամյա կոդ, որը գալիս է ձեր էլ.փոստին կամ բջջային սարքին որպես SMS՝ ձեր հաշիվ մուտք գործելու համար գաղտնաբառը մուտքագրելուց հետո: